Watykan jest siedzibą najwyższych władz kościelnych. Głową państwa jest papież Franciszek. Kraj zamieszkują dostojnicy kościelni, księża, zakonnice i Gwardia Szwajcarska. Spoza Watykanu przybywają tu każdego dnia pracownicy poczty, radia, gazety, sklepów, dworca kolejowego i służby medycznej (około 3000 osób).

W IV wieku cesarz rzymski Konstantyn Wielki nadał biskupom Rzymu Pałac Laterański. Jednak początek Państwa Kościelnego, zgodnie z legendą, ma związek z tzw. donacją Konstantyna, sfałszowanym dokumentem, który podobno przekazał papieżom Rzym wraz z przyległym obszarem. Siedzibą papieży początkowo był Lateran. Do grobu Św. Piotra w Watykanie przybywały natomiast liczne pielgrzymki. Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa powstało w okolicy wiele klasztorów, schronisk oraz kramów kupieckich dla podróżnych. Pierwsze umocnienia Bazyliki Św. Piotra i Mauzoleum Hadriana wzniesiono pod koniec IX wieku. Przeniesienie siedziby papieża z Pałacu Laterańskiego do Watykanu miało miejsce 17 stycznia 1377 roku na polecenie papieża Grzegorza XI. W XV wieku papież Mikołaj V powiększył i upiększył budowle znajdujące się na terenie Watykanu. W tym samym czasie powstała również Biblioteka Watykańska. Następnie kontynuowano dalszą rozbudowę Państwa Watykańskiego. W latach 1475-1483 powstała Kaplica Sykstyńska. Nad kaplicą wzniesiono wieżę (Torre del Borgia). Następnie papież Juliusz II zatrudnił Bramantego do zbudowania nowej Bazyliki Św. Piotra. Państwo Kościelne istniało do 1870 roku, gdy król Włoch Wiktor Emanuel II włączył je do nowo powstającego Królestwa Włoch. Ówczesny papież, nie mogąc pogodzić się z podbojem kraju, ogłosił się więźniem Watykanu. Dopiero w 1929 roku faszystowski rząd Benito Mussoliniego i Stolica Apostolska podpisali tzw. traktaty laterańskie. Na ich mocy zagwarantowano istnienie Państwa Watykańskiego w obrębie pałacu i ogrodów watykańskich.

Obecnie cały obszar Watykanu od trzech stron otaczają mury. Na terenie państwa znajduje się zespół pałacowo-kościelny, obejmujący Bazylikę Św. Piotra, plac Św. Piotra, pałac, Papieską Akademię Nauk, Obserwatorium Watykańskie, Ogrody Watykańskie, a także wiele gmachów galerii, muzeów i budynków administracyjnych.

Najbardziej znaną budowlą Watykanu jest Bazylika Św. Piotra, którą wzniesiono w latach 1506-1626. Jest to drugi co do wielkości kościół na świecie i jedno z najważniejszych świętych miejsc chrześcijaństwa. Zgodnie z nauką Kościoła rzymskokatolickiego bazylika stoi na miejscu ukrzyżowania i pochówku Św. Piotra, uznawanego za pierwszego papieża. Jego grób leży pod głównym ołtarzem. W bazylice i w jej podziemiach znajdują się także groby innych papieży, również polskiego papieża Św. Jana Pawła II.